พลังงานทดแทน: ทางเลือกที่ยั่งยืนสำหรับอนาคต

พลังงานทดแทนคืออะไร?

พลังงานทดแทน (Renewable Energy) คือพลังงานที่มาจากแหล่งทรัพยากรธรรมชาติที่สามารถนำกลับมาใช้ใหม่ได้ ได้แก่ พลังงานแสงอาทิตย์ พลังงานน้ำ พลังงานลม พลังงานความร้อนใต้พิภพ และพลังงานจากชีวมวล เป็นต้น พลังงานเหล่านี้ต่างจากพลังงานฟอสซิลที่มีอยู่จำกัดและก่อให้เกิดมลพิษต่อสิ่งแวดล้อมเมื่อถูกใช้

ประเภทของพลังงานทดแทน แบ่งได้เป็น 2 ประเภท คือ

1. พลังงานทดแทนประเภทสิ้นเปลือง

พลังงานทดแทนประเภทสิ้นเปลือง หมายถึงพลังงานที่ได้จากแหล่งที่มีอยู่จำกัดและเมื่อใช้หมดไปแล้วจะไม่สามารถนำกลับมาใช้ใหม่ได้ในระยะเวลาอันสั้น ได้แก่ พลังงานถ่านหิน , ก๊าซธรรมชาติ , นิวเคลียร์ , หินน้ำมัน , ทรายน้ำมัน เป็นต้น

• ถ่านหิน (Coal)

ถ่านหินเป็นเชื้อเพลิงฟอสซิลที่ใช้ในการผลิตไฟฟ้าและอุตสาหกรรมต่างๆ เมื่อเผาไหม้จะปล่อยก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์และสารพิษอื่นๆ ที่ก่อให้เกิดมลพิษทางอากาศและภาวะโลกร้อน แหล่งถ่านหินทั่วโลกมีจำกัดและต้องใช้เวลานับล้านปีในการก่อตัวขึ้นมาใหม่

• ก๊าซธรรมชาติ (Natural Gas)

ก๊าซธรรมชาติเป็นเชื้อเพลิงฟอสซิลที่สะอาดกว่าเมื่อเทียบกับถ่านหินและน้ำมัน เมื่อเผาไหม้จะปล่อยก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์น้อยกว่า แต่ยังคงเป็นแหล่งพลังงานที่มีอยู่จำกัด การสกัดก๊าซธรรมชาติยังสามารถก่อให้เกิดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม เช่น การรั่วไหลของก๊าซมีเทน ซึ่งเป็นก๊าซเรือนกระจกที่มีประสิทธิภาพมากกว่า CO2

• นิวเคลียร์ (Nuclear Energy)

พลังงานนิวเคลียร์เกิดจากการแบ่งแยกอะตอมของยูเรเนียมหรือพลูโตเนียม ซึ่งกระบวนการนี้เรียกว่า ฟิชชั่น (Fission) พลังงานนิวเคลียร์สามารถผลิตพลังงานจำนวนมากได้อย่างมีประสิทธิภาพ แต่ยังมีความเสี่ยงในเรื่อง
ของการจัดการกากนิวเคลียร์ที่เป็นพิษและการเกิดอุบัติเหตุนิวเคลียร์ที่มีผลกระทบรุนแรง

•  หินน้ำมัน (Oil Shale) และ ทรายน้ำมัน (Tar Sands)

หินน้ำมันและทรายหินน้ำมันเป็นแหล่งเชื้อเพลิงฟอสซิลที่ได้จากการสกัดน้ำมันจากหินดินดานหรือทรายที่มี
น้ำมันอยู่ กระบวนการนี้ใช้พลังงานและน้ำจำนวนมาก และก่อให้เกิดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมในแง่ของการใช้พื้นที่และการปล่อยมลพิษ

2. พลังงานทดแทนประเภทหมุนเวียน

พลังงานทดแทนประเภทหมุนเวียนหมายถึงพลังงานที่มาจากแหล่งธรรมชาติที่สามารถนำกลับมาใช้ใหม่ได้อย่างต่อเนื่อง ไม่หมดไปตามการใช้งาน ได้แก่ พลังงานจากแสงอาทิตย์ , ลม , ชีวมวล , น้ำ , ความร้อนใต้พิภพ และไฮโดรเจน เป็นต้น

• พลังงานแสงอาทิตย์ (Solar Energy)
  พลังงานแสงอาทิตย์ใช้แผงโซลาร์เซลล์ (Solar Panels) ในการเปลี่ยนแสงอาทิตย์เป็นพลังงานไฟฟ้า เป็นพลังงานที่สะอาดและมีศักยภาพสูงเนื่องจากแสงอาทิตย์มีอยู่ทุกที่ทั่วโลกและไม่ก่อให้เกิดมลพิษทางอากาศ
• พลังงานลม (Wind Energy)
  พลังงานลมใช้กังหันลม​​​​ารเปลี่ยนพลังงานจากการเคลื่อนไหวของลมเป็นพลังงานไฟฟ้า โดยเฉพาะในพื้นที่ที่มีลมแรง เช่น บริเวณชายฝั่งหรือที่สูง พลังงานลมถือเป็นพลังงานสะอาดที่มีต้นทุนการผลิตต่ำและสามารถนำมาใช้ได้อย่างยั่งยืน
  
  
•  พลังงานน้ำ (Hydropower)
  พลังงานน้ำใช้พลังงานจากการไหลของน้ำในแม่น้ำหรือเขื่อนในการหมุนกังหันเพื่อผลิตไฟฟ้า พลังงานน้ำเป็นแห​​เสถียรภาพและสามารถผลิตไฟฟ้าได้ต่อเนื่องแม้ในช่วงที่ไม่มีแสงอาทิตย์หรือลม
  
  
• พลังงานชีวมวล (Biomass Energy)
  พลังงานชีวมวลใช้วัสดุชีวมวล เช่น เศษไม้ ฟางข้าว และของเสียจากการเกษตรในการผลิตพลังงาน โดยผ่านกระบวนการเผาไหม้หรือการหมักให้เกิดก๊าซชีวภ​​) พลังงานชีวมวลเป็นวิธีที่ดีในการจัดการของเสียและสร้างพลังงานที่ยั่งยืน
  
  
• พลังงานความร้อนใต้พิภพ (Geothermal Energy)
  พลังงานความร้อนใต้พิภพใช้ความร้อนที่มาจากใต้พื้นดิน ในการผลิตไฟฟ้าและความร้อนสำหรับการใช้งาน
  ในบ้านเรือนและอุตสาหกรรม พลังงานนี้มีเสถียรภาพสูงและไม่ขึ้นอยู่กับสภาพอากา​​ศใช้งานได้ตลอดเวลา แหล่งพลังงานความร้อนใต้พิภพส่วนใหญ่อยู่ในพื้นที่ที่มีภูเขาไฟหรือพื้นที่ที่มีความร้อนใต้พื้นดินสูง เช่น ไอซ์แลนด์ สหรัฐอเมริกา และฟิลิปปินส์
  
  
• พลังงานไฮโดรเจน (Hydrogen Energy)
  พลังงานไฮโดรเจนผลิตจากการแยกน้ำด้วยกระบวนการอิเล็กโทรลิซิส (Electrolysis) หรือจากกระบวนการทางเคมีอื่นๆ ไฮโดรเจนสามารถใช้เป็นเชื้อเพลิงในเซลล์เชื้อเพลิง (Fuel Cells) เพื่อผลิตไฟฟ้า เป็นแหล่งพลังงานที่สะอาดและไม่ก่อให้เกิดมลพิษเมื่อ​​ลิตที่ได้จากการเผาไหม้คือไอน้ำเท่านั้น

ประโยชน์ของพลังงานทดแทนประเภทหมุนเวียน

ลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจก: พลังงานทดแทนประเภทหมุนเวียนช่วยลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจกที่เป็นสาเหตุของภาวะโลกร้อน

ความยั่งยืน: พลังงานเหล่านี้มาจากแหล่งธรรมชาติที่มีอยู่ไม่จำกัด ทำให้สามารถนำมาใช้ได้อย่างต่อเนื่อง

ความปลอดภัยทางพลังงาน: ลดการพึ่งพาน้ำมันและก๊าซธรรมชาติจากต่างประเทศ ทำให้ประเทศมีความปลอดภัยทางพลังงานมาก​​สนุนการพัฒนาเศรษฐกิจท้องถิ่น**: โครงการพลังงานทดแทนสามารถสร้างงานและกระตุ้นเศรษฐกิจในชุมชนท้องถิ่น

อ้างอิง :

กรมพัฒนาพลังงานทดแทนและอนุรักษ์พลังงาน (พพ.) กระทรวงพลังงาน
งานพลังงานทดแทน/การอนุรักษ์พลังงาน
http://services.dede.go.th/opendata
IEA (International Energy Agency). (2024). [Thailand’s Clean Electricity Transition – Analysis]​​ww.iea.org/reports/thailands-clean-electricity-transition) (6†source)
Legal 500. (2024). Renewable Energy Thailand: Pioneering Sustainability in Southeast Asia – Legal Developments (9†source)