ความรู้เบื้องต้น และ ขั้นตอนการขึ้นทะเบียนนักบินโดรน ตามข้อกำหนดของสำนักงานการบินพลเรือนแห่งประเทศไทย (CAAT) โดยแบ่งออกเป็นขั้นตอนและประเภทเอกสารที่ต้องใช้ดังนี้
การขึ้นทะเบียนโดรนเป็นสิ่งสำคัญด้วยเหตุผลดังต่อไปนี้
อากาศยานไร้คนขับหรือ”โดรน” นั้น ตามพรบ.การเดินอากาศ พ.ศ.2497 ถือว่าเป็น”อากาศยาน”ซึ่งจะต้องทำการกฎหมายที่เกี่ยวข้องด้านการบิน โดยมีหน่วยงาน CAAT เป็นผู้มีอำนาจควบคุมดูแล
1. ความปลอดภัยทางอากาศ
- การใช้งานโดรนในห้วงอากาศจำเป็นต้องมีการควบคุมเพื่อป้องกันไม่ให้เกิดการชนกับเครื่องบินพาณิชย์หรือยานพาหนะทางอากาศอื่น ๆ การขึ้นทะเบียนช่วยให้เจ้าหน้าที่สามารถติดตามและควบคุมการใช้โดรนได้อย่างมีประสิทธิภาพ
2. การรักษาความปลอดภัยและความเป็นส่วนตัว
- โดรนที่บินในพื้นที่ที่มีคนอาศัยหรือทำงานอยู่มีโอกาสที่จะก่อให้เกิดความเสี่ยงต่อความปลอดภัยและความเป็นส่วนตัว การขึ้นทะเบียนช่วยให้เจ้าหน้าที่สามารถติดตามผู้ใช้งานและตรวจสอบการใช้งานที่ไม่ถูกต้องหรือเป็นอันตรายได้
3. ป้องกันการใช้งานที่ผิดกฎหมาย
- การขึ้นทะเบียนทำให้หน่วยงานภาครัฐสามารถระบุได้ว่าโดรนแต่ละลำเป็นของใครและใช้เพื่อวัตถุประสงค์อะไร ซึ่งช่วยป้องกันการใช้งานที่ผิดกฎหมาย เช่น การสอดแนม การขนส่งสิ่งผิดกฎหมาย หรือการใช้งานเพื่อก่อความไม่สงบ
4. การจัดระเบียบและควบคุมการใช้งาน
- การใช้งานโดรนเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็วในหลายภาคส่วน เช่น การถ่ายภาพ การขนส่ง การเกษตร และการวิจัย ทำให้ต้องมีกฎระเบียบเพื่อควบคุมการใช้งาน การขึ้นทะเบียนช่วยให้การใช้โดรนเป็นไปตามกฎหมายและมาตรฐานที่กำหนด
5. การประกันภัยและความคุ้มครอง
- โดรนที่ขึ้นทะเบียนต้องมีการทำประกันภัยบุคคลที่สาม ซึ่งช่วยคุ้มครองหากเกิดอุบัติเหตุหรือความเสียหายที่เกิดจากการใช้งานโดรน ทำให้ผู้ใช้งานและบุคคลที่อาจได้รับผลกระทบได้รับความคุ้มครองที่เหมาะสม
6. การปฏิบัติตามกฎหมายและหลีกเลี่ยงบทลงโทษ
- ในหลายประเทศ การใช้งานโดรนโดยไม่ขึ้นทะเบียนถือเป็นการละเมิดกฎหมาย และอาจทำให้ผู้ใช้งานถูกปรับหรือต้องรับโทษทางกฎหมาย การขึ้นทะเบียนจึงเป็นวิธีหนึ่งในการปฏิบัติตามกฎระเบียบและหลีกเลี่ยงปัญหาทางกฎหมาย
การขึ้นทะเบียนโดรนจึงเป็นขั้นตอนที่จำเป็นเพื่อให้การใช้งานโดรนเป็นไปอย่างปลอดภัยและมีความรับผิดชอบต่อสังคม
ขั้นตอนการขึ้นทะเบียนนักบินโดรน
ขั้นตอนการขึ้นทะเบียนนักบินโดรน
1. เปิดบัญชีหรือเข้าสู่ระบบ UAS Portal
- ผู้ใช้งานต้องลงทะเบียนสร้างบัญชีหรือเข้าสู่ระบบผ่านพอร์ทัล UAS เพื่อเริ่มกระบวนการขึ้นทะเบียน
2. เลือกประเภทการขึ้นทะเบียนนักบินโดรน
- มีประเภทการขึ้นทะเบียนที่แบ่งตามระดับ ได้แก่ Basic, Advance I, และ Advance II ซึ่งอาจขึ้นอยู่กับวัตถุประสงค์และการใช้งานของโดรน
3. กรอกแบบฟอร์มและแนบเอกสาร
- ผู้สมัครต้องกรอกข้อมูลในแบบฟอร์มการขึ้นทะเบียนและอัปโหลดเอกสารที่จำเป็น
4. ทำการสอบ E-Exam
- ผู้สมัครต้องทำการสอบออนไลน์เพื่อทดสอบความรู้ในการใช้งานโดรนและกฎระเบียบที่เกี่ยวข้อง
5. รับหนังสือการขึ้นทะเบียน
- เมื่อผ่านขั้นตอนทั้งหมดแล้ว ผู้สมัครจะได้รับหนังสือรับรองการขึ้นทะเบียนจากสำนักงานการบินพลเรือน
เอกสารประกอบการขึ้นทะเบียนนักบินโดรน
สำหรับการขึ้นทะเบียนขั้นพื้นฐาน
1. สำเนาบัตรประชาชน - เพื่อยืนยันตัวตนของผู้สมัคร
2. สำเนาทะเบียนบ้าน - เพื่อยืนยันที่อยู่ปัจจุบันของผู้สมัคร
สำหรับการขึ้นทะเบียนขั้นสูง
1. หลักฐานแสดงการผ่านการอบรมจากสถาบันฝึกบินหรือหน่วยงานที่ กพท. รับรอง/เห็นชอบ - เพื่อแสดงว่าผู้สมัครมีความรู้และผ่านการอบรมที่เกี่ยวข้อง
2. เอกสารหลักฐานในรับรองแพทย์ - เพื่อยืนยันสุขภาพร่างกายของผู้สมัครว่ามีความพร้อมในการปฏิบัติงานเป็นนักบินโดรน
อ้างอิง : อบรมการใช้งานระบบ UAS Portal.pdf / ฝ่ายมาตรฐานอากาศยานซึ่งไม่มีนักบิน (UAS)
เขียน/เรียบเรียง: อาจารย์ ดร.ณัฐชานันท์ อังศุเศรณี
จัดทำโดย: นางสาวดารุณี เวียงแกสินทรัพย์