ขยะอิเล็กทรอนิกส์ (Electronic Waste: E-Waste) เป็นปัญหาสิ่งแวดล้อมสำคัญที่เกิดจากการเพิ่มขึ้นของการใช้เทคโนโลยีและอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ในชีวิตประจำวัน ซากเครื่องใช้ไฟฟ้าและอุปกรณ์เหล่านี้  มีทั้งสารพิษและวัสดุที่ไม่สามารถย่อยสลายตามธรรมชาติได้ หากไม่มีการจัดการอย่างถูกต้องจะส่งผลกระทบต่อสุขภาพของมนุษย์และสิ่งแวดล้อม บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อให้ความรู้เกี่ยวกับวิธีการทิ้ง E-Waste อย่างถูกต้องตามแนวทางของภาครัฐและเอกชน รวมทั้งเสนอข้อควรระวังและแนวทางปฏิบัติที่ปลอดภัยสำหรับประชาชนทั่วไป ในยุคดิจิทัล การบริโภคอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์เพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง ไม่ว่าจะเป็นโทรศัพท์มือถือ คอมพิวเตอร์ เครื่องใช้ไฟฟ้า หรือรถยนต์ไฟฟ้า เมื่ออุปกรณ์เหล่านี้หมดอายุการใช้งาน จะกลายเป็น “ขยะอิเล็กทรอนิกส์” หรือ “E-Waste” ซึ่งมีส่วนประกอบของโลหะหนัก เช่น ตะกั่ว ปรอท แคดเมียม และสารเคมีอื่น ๆ ที่อาจก่อให้เกิดพิษต่อสิ่งแวดล้อมและสุขภาพหากกำจัดไม่ถูกวิธี การสร้างความเข้าใจที่ถูกต้องเกี่ยวกับการคัดแยกและทิ้ง E-Waste จึงเป็นสิ่งจำเป็น เพื่อให้ประชาชนสามารถมีส่วนร่วมในการลดผลกระทบทางสิ่งแวดล้อมได้อย่างมีประสิทธิภาพ

วิธีการจัดการและทิ้งขยะอิเล็กทรอนิกส์อย่างถูกต้อง

1. ทิ้งที่จุดรับ E-Waste
   ประชาชนสามารถนำขยะอิเล็กทรอนิกส์ไปทิ้งได้ที่จุดรับของหน่วยงานภาครัฐและเอกชน ดังนี้

• ภาครัฐ:
• สำนักงานเขตกรุงเทพมหานครทั้ง 50 เขต
• ศาลาว่าการกรุงเทพมหานคร (เสาชิงช้าและดินแดง)
• อาคารคณะสิ่งแวดล้อม และศูนย์การค้าสุพรีม มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์
• ภาคเอกชน:
• จุดรับ E-Waste ของบริษัท AIS ซึ่งร่วมโครงการรีไซเคิลอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์

2. บริการไปรษณีย์ไทย (Thailand Post)

ประชาชนสามารถจัดส่งขยะอิเล็กทรอนิกส์ได้ฟรี โดยมีขั้นตอนดังนี้

1. บรรจุอุปกรณ์ลงกล่อง พร้อมเขียนหน้ากล่องว่า “ฝากทิ้ง ขยะอิเล็กทรอนิกส์”
2. ฝากให้เจ้าหน้าที่ไปรษณีย์ที่นำจ่ายจดหมายถึงบ้าน โดยไม่เสียค่าใช้จ่าย

ประเภทของขยะอิเล็กทรอนิกส์ที่รับและไม่รับขยะอิเล็กทรอนิกส์ที่รับทิ้ง ได้แก่

• โทรศัพท์มือถือ
• แล็ปท็อป
• คอมพิวเตอร์
• ตู้เย็น
• รถยนต์ไฟฟ้า
• ลิเทียมแบตเตอรี่
• ตลับหมึกเครื่องพิมพ์

ขยะอิเล็กทรอนิกส์ที่ไม่รับทิ้ง ได้แก่

• จอมอนิเตอร์รุ่นเก่าหรือจอซีอาร์ที (CRT)
• ถ่านอัลคาไลน์
• หลอดไฟ

ข้อควรระวังในการทิ้ง E-Waste

• ห้ามทิ้งปะปนกับขยะทั่วไป
• ห้ามเผา ฝังดิน หรือทิ้งลงท่อระบายน้ำ
• ห้ามแกะ แยก หรือถอดชิ้นส่วนด้วยตนเอง เนื่องจากอาจเกิดอันตรายจากสารเคมีหรือไฟฟ้า

คำแนะนำก่อนการทิ้ง

• ควรลบข้อมูลส่วนตัว รูปภาพ และบัญชีต่าง ๆ ออกจากโทรศัพท์มือถือหรือแท็บเล็ต
• ถอดเมมโมรีการ์ดออกก่อนนำไปทิ้ง
• หากพบแบตเตอรี่บวม ควรแช่น้ำประมาณ 5 ชั่วโมงเพื่อลดประจุพลังงาน และห่อด้วยกระดาษหรือใส่ถุงก่อนทิ้ง

การจัดการขยะอิเล็กทรอนิกส์อย่างถูกวิธีเป็นส่วนสำคัญในการรักษาสิ่งแวดล้อมและลดความเสี่ยงต่อสุขภาพของประชาชน การนำ E-Waste ไปทิ้งในจุดรับที่ถูกต้องหรือใช้บริการไปรษณีย์ไทยเป็นแนวทางที่สะดวกและปลอดภัย การสร้างความรู้ความเข้าใจและการปฏิบัติอย่างถูกต้องจึงเป็นก้าวสำคัญสู่การพัฒนาสังคมที่ยั่งยืน “ทิ้งวันนี้ อย่างถูกวิธี เพื่อสิ่งแวดล้อมที่ยั่งยืนในวันพรุ่งนี้”

เรียบเรียงเรื่องโดย:ดร.อนุรักษ์ เมฆพะโยม สาขาวิชาวิศวกรรมอิเล็กทรอนิกส์และโทรคมนาคม ศูนย์นนทบุรีจัดทำโดย: หน่วยสื่อสารองค์กร คณะวิศวกรรมศาสตร์ฯ มทร.สุวรรณภูทิ

แหล่งที่มา / เอกสารอ้างอิง:
กรมควบคุมมลพิษ. (2566). แนวทางการจัดการขยะอิเล็กทรอนิกส์อย่างถูกวิธี. กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม.ไปรษณีย์ไทย. (2566). โครงการฝากทิ้งขยะอิเล็กทรอนิกส์กับไปรษณีย์ไทย. สืบค้นจาก https://www.thailandpost.co.th
AIS Thailand. (2566). โครงการทิ้ง E-Waste กับ AIS. สืบค้นจาก https://ewastethailand.com

https://www.saisawankhayanying.com/s-featured/wastrel-electronic/

 https://www.mindphp.com